Leefregels tijdens de zwangerschap

Het lichaam kan een zwangerschap in principe goed aan. U kunt daarom alles blijven doen dat u gewend was te doen, zoals werken, sporten, seks, autorijden, fietsen enzovoort. Bent u echter een roker of een liefhebber van alcohol, dan moet u voorzichtig zijn. Er is onderzoek waaruit blijkt dat roken en alcohol de groei van de foetus nadelig beïnvloeden. Af en toe een glas wijn kan geen kwaad, maar elke dag een halve fles of meer wel. En rookvrij is het best, maar als stoppen echt niet lukt, stel uzelf dan op een minimaal rantsoen.

Neem verder zoveel mogelijk de volgende leefregels in acht:

• Vermijd contact met de volgende stoffen: verf op terpentinebasis, ongediertebestrijdingsmiddelen, chemicaliën (zoals foto-ontwikkelvloeistoffen) en lasergames. Van haarverf zijn tot nu toe geen schadelijke effecten bekend. Voor de zekerheid kunt u beter geen soorten gebruiken waar loodhoudende oplosmiddelen in zitten.
• De zonnebank kan een zwangerschapsmasker (een bruine verkleuring van de gezichtshuid) veroorzaken of verergeren. Dit kan ook gebeuren door langdurig zonnen.
• Draag handschoenen bij het verschonen van de kattenbak en het werken in de tuin. In uitwerpselen van (vooral jonge) katten komt een parasiet voor die toxoplasmose kan veroorzaken. Heeft u al geruime tijd een poes/kat dan zitten er waarschijnlijk al beschermende antistoffen tegen toxoplasmose in uw bloed.

Voeding: waar moet u op letten?

Eet u altijd al gezond en gevarieerd? Dan hoeft u niets extra te doen. Pas wel op dat u niet ‘voor twee’ gaat eten, want dat is echt niet nodig. Ga in ieder geval niet lijnen tijdens de zwangerschap of de borstvoeding. De schadelijke stoffen die in het vetweefsel van het lichaam worden opgeslagen komen vrij bij veel afvallen.

Eet vooral verse groenten en fruit , dit zijn leveranciers van vitaminen, mineralen en vezels. Energie wordt geleverd door aardappelen, (volkoren)brood, rijst en pasta (zoals macaroni). Melk, kaas, eieren, vlees, kip en vis zijn belangrijk voor de calcium- en eiwitbehoeften van het groeiende kind en de moeder zelf. Halvarine, boter en margarine voorzien in de behoefte aan vitamine A en D. Vitaminepreparaten hebben verder geen extra gezondheidswaarde. Ze zijn niet noodzakelijk als u verstandig eet. Sommige stoffen die vitamine A bevatten zijn bij overmatige inname zelfs schadelijk. Het vitamine foliumzuur heeft wel extra gezondheidswaarde. Gebruik van foliumzuur tot en met de 10^de week van de zwangerschap wordt wel geadviseerd omdat daardoor de kans op een baby met een open rug vermindert.

Houd de volgende tips in gedachten:

• In (half)rauw vlees en in ongewassen groenten en fruit komt soms een parasiet voor die toxoplasmose kan veroorzaken. Dit is een infectieziekte. Besmetting tijdens zwangerschap kan leiden tot aangeboren afwijkingen bij het kind. Heeft u eerder toxoplasmose gehad, dan bent u tegen deze ziekte beschermd. Bloedonderzoek kan dit aantonen. Eet daarom geen halfrauwe rosbief, fricandeau of tartaar, filet américain of ossenworst. Andere vleeswaren als rauwe ham, rookvlees of salami kunnen geen kwaad omdat zij een speciale behandeling hebben ondergaan. Was groenten en fruit goed.
• Zachte kazen die van rauwe melk zijn gemaakt, zoals het type brie, camembert en roquefort, kunnen de Listeria-bacterie bevatten. Gezonde volwassenen worden hier zelden ziek van, maar een ongeboren baby is er wel gevoelig voor. Als de kaas van rauwe, niet-gepasteuriseerde melk is gemaakt, staat er meestal op de verpakking "lait cru". Rauwe melk van elders moet u voor gebruik koken.
• Ook kan Listeria groeien in andere rauwe producten zoals rauwe groente, kip, vis en vlees die lang in de koelkast bewaard worden. Bewaar deze producten dus zo kort mogelijk en koop ze liever vers. Listeria is niet bestand tegen verhitting door koken of bakken. Toebereide gerechten kunt u dus wel bewaren in de koelkast.
• Wees zuinig met suiker en snoep niet overmatig.
• In lever zit veel vitamine A. Te veel vitamine A kan schadelijke gevolgen hebben voor het ongeboren kind. Eet daarom liever geen lever tijdens de zwangerschap, en niet meer dan eenmaal per dag een leverproduct als leverworst, leverpastei, hausmacher of berliner.

Zwanger tijdens Ramadan?

Vasten tijdens de zwangerschap of , daarna, bij het geven van borstvoeding, vraagt van het lichaam een extra inzet. Het kan zijn dat uw lichaam daar moeite mee heeft. Wees dus bedacht op klachten en kies als het lukt altijd voor de veiligheid van uzelf en uw kindje. Vasten mag maar moet niet.

Door het vasten kunnen de volgende klachten optreden of verergeren:

• Hoofdpijn, door te weinig drinken of eten; vooral tijdens de eerste dagen van het vasten

• Misselijkheid, door dezelfde oorzaak

• Draaierig in het hoofd of zelfs flauw vallen. Dit komt door een dalende bloeddruk (als gevolg van te weinig drinken) en schommeling van het suikergehalte in het bloed (als gevolg van niets eten overdag en juist wel in de avond en nacht)

• Ernstige vermoeidheid, door lang opblijven en weer vroeg opstaan

• Extra toename van uw gewicht als u meer, vetter en zoeter eet dan normaal

Medicijnen

Gebruik zo min mogelijk medicijnen of middelen die niet door een arts of verloskundige zijn voorgeschreven. Ook bepaalde crèmes kunnen een schadelijke dosis vitamine A bevatten. Let daar op!

Een uitzondering op deze regel is de vitamine foliumzuur. Gebruik van foliumzuur vermindert de kans op een baby met een open rug. Je kunt het slikken tot de 10^de week van de zwangerschap. Dagelijks 1 tablet van 0,5 mg is voldoende. De foliumzuurtabletten zijn zonder recept verkrijgbaar bij de drogist of apotheek. Foliumzuur kan soms bekkenklachten veroorzaken.

Bij pijnklachten kunt u zonder gevaar paracetamol gebruiken. Zie de bijsluiter voor de dosis. Als de tandarts (of een andere arts) het noodzakelijk vindt of adviseert om verdoving te gebruiken, bestaat hier tijdens de zwangerschap geen bezwaar tegen. Vertel de arts wel dat u zwanger bent.

Bekkenklachten

Vitamine B12 en foliumzuur spelen een belangrijke rol in het voorkomen van een ‘open ruggetje’. Bij een tekort aan vitamine B12 wordt te weinig foliumzuur aangemaakt en dat ondermijnt de groei van de neurale buis bij de foetus. Tegenwoordig wordt om die reden aan vrouwen met een (vroeger) tekort aan vitamine B12 tijdens de zwangerschap extra foliumzuur voorgeschreven. Maar dat foliumzuur kan dus bekkenklachten geven. Heeft u eerder te maken gehad met een B12 tekort, laat u dan even testen.